Przemiany społeczno-polityczne oraz gospodarcze w Europie Środkowo-Wschodniej i Południowej, otwarcie granic oraz swobodny przepływ dóbr i idei doprowadziły do wzrostu znaczenia grup związanych z przestępczością zorganizowaną. Transgraniczna przestępczość zorganizowana to zjawisko kryminalne występujące w skali międzynarodowej. Wyróżniamy przestępczość kryminalną, narkotykową i ekonomiczną.
O przestępczości zorganizowanej możemy mówić, gdy grupa przestępcza składa się ze zorganizowanej struktury, w której występuje podział zadań pomiędzy członkami całej organizacji. Struktura grup przestępczych wiąże się z wieloma zmieniającymi się czynnikami. Grupy przestępcze są przeważnie hermetyczne i zdyscyplinowane. Nie pozwalają wniknąć w swoje szeregi osobom obcym.
W bardzo dynamiczny sposób zaczęły rozwijać się na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku grupy narkotykowe. Głównymi czynnikami wzrostu popytu na narkotyki były zmiany społeczne zachodzące w tamtych latach w krajach europejskich. Podaż narkotyków rosła tak samo dynamicznie, jak wielkość wymiany międzynarodowej, rosnący ruch turystyczny, otwarcie granic oraz postępująca wymienialność złotego.
Podstawowy akt dotyczący przestępczości narkotykowej to Ustawa z 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu narkomanii. Mówi ona, iż kto wbrew ustawie wytwarza, przetwarza albo przerabia środki odurzające lub substancje psychotropowe, albo przetwarza słomę makową, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Jeżeli czyn opisany powyżej miał na celu osiągnięcie korzyści majątkowej lub osobistej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Osoba, która dokonuje przewozu, wywozu, wewnątrzwspólnotowego nabycia, wewnątrzwspólnotowej dostawy środków odurzających, substancji psychotropowych, słomy makowej lub przewozi je przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bądź terytorium innego państwa, podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5. Natomiast w przypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Innym rodzajem przestępstw transgranicznych, którym trudnią się zorganizowane grupy przestępcze, jest handel ludźmi, inaczej zwany handlem żywym towarem. Obejmuje wszelkie działania ukierunkowane na wyzysk ludzi i narusza ich prawo do decydowania o sobie. Handel ludźmi ma na celu czerpanie zysków m.in. z wykorzystania ich siły roboczej i usług seksualnych.
Przestępcy w ostatnich latach wykorzystują zjawisko imigracji z krajów południowej i południowo-wschodniej Azji oraz Bliskiego Wschodu. Imigranci z tych krajów traktują Polskę jako przystanek przed dalszą migracją w głąb Europy Zachodniej. Za źródło tego typu imigracji oraz widocznego przyśpieszenia skali występowania procederu uważa się zmianę systemu gospodarowania, masowość międzynarodowego ruchu osobowego i towarowego oraz liberalizacje kontroli granicznej.
Miejscem często wykorzystywanym przez nielegalnych emigrantów jest tzw. zielona granica, czyli słabo chroniony odcinek granicy państwa. Określenie pochodzi od miejsca, w którym się ona przeważnie znajduje. Jest to teren lasu bądź zarośla czy łąki, często o urozmaiconej rzeźbie.
Uważa się, iż przyczyny powstania tego typu przestępczości związane są z globalizacją oraz wykorzystaniem nowych technologii. Osoby, które trudnią się przemytem nielegalnych imigrantów, gwarantują przeważnie transport, wyżywienie wraz z zakwaterowaniem oraz niekiedy fałszywe dokumenty za przystępną cenę. Przemyt nielegalnych imigrantów jest zaliczany do grupy przestępstw międzynarodowych podlegających ściganiu i karaniu ich sprawców przez poszczególne kraje.
Aby dokładniej zapoznać się z problemem nielegalnych emigrantów, należy zapoznać się z przepisami krajowymi i międzynarodowymi. O przemycie imigrantów mówimy wtedy, gdy odbywa się on pomiędzy dwoma krajami. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej istnieją możliwości udzielania ochrony emigrantom poprzez: nadanie statusu uchodźcy, udzielanie azylu, udzielanie zgody na pobyt tolerowany bądź też udzielanie ochrony czasowej. Ustawa z 13 czerwca 2003 o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 21 lipca 2003) reguluje również, jakie dane cudzoziemca mogą być przetwarzane w postępowaniach i rejestrach prowadzonych na postawie tej ustawy.
Organem administracji rządowej, któremu podlegają sprawy związane z repatriacją, wjazdem oraz tranzytem cudzoziemców na terytorium RP, pobytem na terytorium Polski, nadawania statusu uchodźcy, udzielania cudzoziemcom azylu, udzielania ochrony czasowej oraz zgody na pobyt tolerowany, jest Prezes Urzędu do spraw Repatriacji i Cudzoziemców.
Na terytorium Polski obywatel Unii Europejskiej może wjechać na podstawie ważnego dokumentu potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo lub ważnego dokumentu podróży. Natomiast osoba niebędąca obywatelem UE może wjechać na terytorium Polski na podstawie ważnego dokumentu podróży oraz wizy, jeżeli jest wymagana.
Wiza jest dokumentem w formie pisemnej wydanym przez kraj, którego dotyczy. Pozwala na przekroczenie granic kraju, który go wydał, lub pobyt na jego terenie w określonym czasie. Może być uzyskana w przedstawicielstwach dyplomatycznych krajów wydających, tzw. konsulatach, lub w niektórych przypadkach na przejściach granicznych. Potrzeba posiadania wiz zależy od indywidualnych umów międzynarodowych zawartych pomiędzy poszczególnymi krajami bądź też organizacjami międzynarodowymi.
Przewoźnik wykonujący regularne przewozy osób w międzynarodowym transporcie drogowym, który dokonał przywozu cudzoziemca do granicy, jest zobowiązany do podjęcia działań dla upewnienia się, czy cudzoziemiec pochodzący z kraju będącego poza Unią Europejską, zamierzający wjechać na terytorium RP, ma ważny dokument podróży wymagany do przekroczenia granicy.
Na przewoźnika wykonującego regularne przewozy osób w międzynarodowym transporcie drogowym (z wyjątkiem ruchu przygranicznego), który przywiózł na terytorium RP cudzoziemca niemającego dokumentu podróży i wizy, wymaganych do przekroczenia granicy, nakładana jest kara administracyjna od 3000 do 5000 euro. Przewoźnik przewożący cudzoziemca, któremu odmówiono wjazdu na terytorium Polski ma obowiązek niezwłocznie odwieźć go do granicy kraju, z którego go przywiózł. Jeżeli jest to niemożliwe, ma go przewieźć do kraju, w którym cudzoziemcowi wystawiono dokument podróży, z jakim podróżował, lub do każdego innego kraju, który zapewnia, że go przyjmie.
Oprócz kar pieniężnych w tego typu przestępstwie stosuje się kary innego rodzaju, należy do nich unieruchomienie, konfiskata czy też zajęcie środków transportu, czasowe zawieszenie lub cofnięcie licencji na działalność. Przewoźnikom, wobec których wszczęto postępowanie w sprawie nałożenia kar, należy zagwarantować skuteczne prawo do obrony i odwołania. Podstawowym aktem prawnym regulującym odpowiedzialność kierowcy za przewóz imigrantów bez zezwolenia jest kodeks karny. Informuje on, iż kierowca biorący udział w handlu ludźmi, nawet za ich zgodą, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata.
źródło: http://www.prawnikpobyt.pl